بافت‌هایی که در زندگی معمول می‌شناسیم، همگی با پارچه شناسی مرتبط هستند؛ مواد مختلفی که هر نوع پارچه را تشکیل می‌دهند، کارایی‌ها و مزایای مختلفی دارند. پارچه‌ها از مبدأهای مختلفی نشئت می‌گیرند که یکی از آنها طبیعت است. حیوانات و انواع گیاهانی که در طبیعت زندگی می‌کنند، قادر به تشکیل انواع این بافت‌ها خواهند بود. پیله‌های کرم ابریشم، بذر گیاهان متفاوت و پوست برخی از حیوانات از جمله بافت‌های طبیعی هستند. اصطلاحاً درباره پارچه‌های طبیعی گفته می‌شود که آنها تنفس می‌کنند و در عین دوام و کیفیت بالا، منجر به آلرژی نمی‌شوند. باوجود شیوه‌های خشنی که برای تولید پارچه از طبیعت وجود دارد، به‌جرئت می‌توان گفت یک گزینه مناسب برای تهیه انواع بافت خواهد بود.
یک نکته جالب درباره پارچه لباسی عدم واکنش‌پذیری با اشعه فرابنفش است و اینکه سازگاری درونی آنها با انسان سبب می‌شود استفاده از آنها به راحتی انجام شود. ویژگی‌های متفاوتی که برای پارچه‌ها در نظر داریم اغلب در پارچه‌های طبیعی قابل مشاهده هستند. با پیشرفت تکنولوژی، مصنوعات به صنعت نساجی نیز راه پیدا کرد و انسان موفق به ساخت الیاف مصنوعی شد. در این الیاف مصنوعی، از انواع متریال شیمیایی و خود ساخته بدون مواد طبیعی استفاده شد.
اهدافی که الیاف مصنوعی برای آن مفید واقع می‌شوند، منجر به ایجاد خصایص متنوعی در این پارچه‌ها خواهد شد؛ بعضی از آنها با جذب رطوبت، سریعاً خشک می‌شوند و بعضی دیگر بسیار سبک وزن ساخته شده‌اند. جنس آنها ممکن است لوکس باشد و مشابه الیاف طبیعی ساخته شوند و یا اینکه با ضخامت و دوام بالایی تولید شوند. در نهایت برخی از تولیدکنندگان همگام با استفاده از طبیعت، مقداری از فناوری را نیز در محصولات خود به کار می‌گیرند و سرانجام نوعی از پارچه‌های ترکیبی را می‌سازند؛ کاهش قیمت نهایی محصول و ارتقای سطح کیفیت کالا ممکن است از اهداف تولید پارچه‌های ترکیبی باشد.
پارچه الیاف طبیعی
پوست انسان‌ها حساسیت بالایی نسبت به انواع پوشش دارد و نمی‌توان از هر لباسی برای همه افراد استفاده نمود چرا که ممکن است افراد به آن آلرژی داشته باشند. پارچه‌هایی که هم اکنون برای تولید البسه به کار می‌روند، اغلب ریون، پلی‌استر و نایلون می‌باشند. اگر فردی واکنش‌های حساسی به پارچه‌های مصنوعی دارد، بایستی از پارچه‌های کشمیری، ابریشمی، پنبه، لینن، بامبو و مواردی مانند این استفاده کند.
در یک دسته‌بندی کلی، پارچه‌های طبیعی شامل مواردی مانند ابریشم، کشمیر یا همان ترمه، پشم، بامبو و لینن می‌باشند. ظاهر این پارچه‌ها با هم مشابهت دارند ولی در برخی از ویژگی‌ها تفاوت‌هایی خواهند داشت. برای مثال درباره پنبه خالص می‌توان گفت که تجزیه آن آسان است و به‌راحتی رطوبت را جذب می‌کند؛ جنس آن گرم بوده و تولید آن نیز به‌صورت کاملاً طبیعی انجام می‌شود.
〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰
👚 با یک شست و شوی اصولی کیفیت پارچه خود را تضمین کنید! شستن پارچه مخمل👚
〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰
مزایای استفاده از الیاف طبیعی
همان گونه که گفته شد پارچه‌های طبیعی تنفس می‌کنند و جذب بالایی برای رطوبت از خود نشان می‌دهند. این یک ویژگی منحصربه‌فرد خواهد بود، چرا که باعث ایجاد تهویه هوا در البسه شده و می‌تواند در کمترین زمان ممکن خشک شود؛ با این تفاسیر استفاده از یک لباس پنبه خالص یا جوراب ابریشمی در فصول گرما مشکلی به وجود نمی‌آورد چرا که تعرق را به خود جذب نمی‌کند.
در برابر پنبه و ابریشم، پلی‌استر و اکریلیک جاذب رطوبت و تعرق هستند (به دلیل مقاومت در برابر آب) و اگر در فصول گرما استفاده شوند، فرد دائماً احساس گرما می‌کند. اغلب پارچه‌هایی که طبیعی هستند آلرژی‌زا نیستند و دارای خواص ضدباکتری خواهند بود. برای مثال در پارچه بامبو یک آنتی‌باکتریال وجود دارد که به بامبوکان شهرت دارد. این ترکیب آنتی‌باکتریال ارگانیک، در زمان تولید پارچه از بین نخواهد رفت و به طور طبیعی از ورود قارچ، انواع باکتری‌ها و بوی بد به داخل لباس جلوگیری می‌کند.
برای نوزادان و بزرگسالانی که پوست حساسی دارند، استفاده از ابریشم الزامی خواهد بود چرا که پارچه‌های مصنوعی ساخته دست انسان هستند و با توجه به مواردی که در بافت خود دارند ممکن است ویژگی‌های آلرژیک افراد را افزایش دهند.
پارچه الیاف مصنوعی و نیمه مصنوعی
در صنعت نساجی از سه نوع پارچه طبیعی، مصنوعی و نیمه مصنوعی استفاده می‌کنند که نوع طبیعی آن به‌تفصیل شرح داده شد. الیاف نیمه مصنوعی پارچه‌هایی هستند که از سلولز گیاهان و تنه درختان به‌عنوان مواد اولیه استفاده می‌کنند. سلولزهای مذکور با مواد دیگری ترکیب شده‌اند که باید تصفیه شوند؛ طی عملیات‌های شیمیایی خاص در کارخانه، این تصفیه انجام می‌شود و در نهایت الیاف نیمه مصنوعی تولید خواهد شد.
استات، تری استات و ویسکوزها از الیاف بازیافت شده به شمار می‌روند. درباره خصوصیات ویسکوزها که به نام ریون نیز شناخته می‌شوند، می‌توان گفت که انتقال گرما را انجام می‌دهند اما از ابریشم‌ها خنک‌تر به نظر می‌رسند. جنس آنها دارای لطافت و نرمی است و همین امر سبب شده تا به آنها ابریشم مصنوعی یا ابریشم چوبی نیز گفته شود. عدم پرز دهی، عدم تولید الکتریسیته ساکن و جاذب رطوبت بودن از ویژگی‌های دیگر این پارچه است. استات‌ها در مقابل انوار خورشید مقاومت می‌کنند و نمی‌توانند رطوبت را به‌خوبی جذب کنند.
انواع پارچه الیاف مصنوعی
گروه الیاف مصنوعی تمامی ساخته انسان هستند و متریال‌های سازنده آن در اکوسیستم وجود نخواهد داشت، چرا که تولید آنها از مراحل اولیه در کارخانه صورت می‌گیرد. زیرشاخه‌های گروه الیاف مصنوعی اکریلیک، نایلون و پلی‌استرها هستند. مقاومت نایلون در برابر سایش و کشش بالاست و پس از شستشو چین‌خوردگی ندارد. نایلون‌ها خاصیت پلاستیکی بالایی دارند و پس از استفاده طولانی مدت در قسمت مفاصل، زانو تولید نمی‌کنند و به همین علت در تولید شلوار و جوراب کاربرد دارند.
پلی‌استرها چروک نمی‌شوند و در زمان شستشو ابعاد آنها تحلیل نمی‌رود؛ زمانی که الیاف مصنوعی با پلی‌استر ترکیب شوند از آنها می‌توان پارچه پیراهن، ساتن و پارچه‌های مخصوص پرده‌دوزی تولید کرد. مهم‌ترین الیاف مصنوعی‌ها، اکریلیک‌ها هستند که به پشم شباهت دارند و جایگزین مناسبی برای آن محسوب می‌شوند. دوام در برابر چروک و تحلیل رفتن ابعاد موقع شستن، رنگ‌پذیری بالا هنگام رنگرزی شدن، کشسانی بالا و ثبات در رنگ از ویژگی‌های اکریلیک هستند.
تفاوت الیاف مصنوعی و نیمه مصنوعی با الیاف طبیعی
به‌طورقطع می‌توان گفت به دلیل تماس مداوم البسه با پوست انسان در هنگام خرید، حتماً بایستی جنس آن مدنظر قرار بگیرد. البسه‌ای که از جنس مواد طبیعی ساخته شده‌اند علاوه بر وزن کمتری که دارند، می‌توانند از طبیعت نیز حفاظت کنند. تولید پلاستیک‌های پارچه‌ای به طور سالیانه سبب می‌شود تا بدون تجزیه شدن وارد طبیعت شوند، درحالی‌که الیاف طبیعی برای طبیعت مضر نبوده و در کمترین زمان تجزیه خواهند شد.
کلیه البسه‌ای که با الیاف طبعی دوخته می‌شوند چسبندگی ندارند اما به دلیل چروک شدن بالا، برخی از مصرف‌کنندگان از آنها استفاده نمی‌کنند. البته با وجود این نقص نیز نباید ویژگی‌های مثبت الیاف طبعی را نادیده گرفت. خصایص مفید پارچه‌های طبیعی منجر به افزایش قیمت آنها می‌شود حال‌آنکه الیاف مصنوعی و نیمه مصنوعی با قیمت مناسب‌تری در بازار عرضه خواهند شد.
پارچه نخی
نوعی از پارچه‌های پنبه‌ای در میان عام به پارچه نخی شهرت دارد. بارزترین خصلت‌های پارچه مواردی مانند تهویه هوا، لطافت، خنکی، عدم آلرژی‌زا بودن، انتقال حرارت بدن و مچاله نشدن خواهد بود. این خصایص منجر می‌شود که پارچه نخی برای تابستان انتخاب مناسبی تلقی شود. طرح‌های متنوع و رنگ‌آمیزی‌های مختلف، گزینه‌های متعددی برای مخاطب ایجاد می‌کنند که هر فرد می‌تواند بر اساس سلیقه خود از میان آنها گزینش کند. در پارچه‌های موسوم به نخی، از سه دسته الیاف طبیعی، مصنوعی، ترکیبی و نیمه مصنوعی استفاده می‌کنند.
شایان ذکر است که نوعی از پارچه‌ها موسوم به کودر یا کدر نیز از خانواده پارچه‌های نخی هستند که تولید آن به‌صورت تخت بافت انجام می‌شود و با همراهی ویسکوز، تار و پودی از الیاف طرح‌دار و ساده و با عرض‌های متنوع به بازار عرضه خواهد شد. برخی از افراد این سؤال را مطرح می‌کنند که جنس پارچه را چگونه می‌توان مشخص کرد؟ در پاسخ به این سؤال می‌توان گفت که راه معینی برای این کار وجود ندارد.
به‌عبارت‌دیگر نمی‌توان با درنظرگرفتن ویژگی‌های ظاهری مانند لطافت، زبری، ضخامت و مواردی ازاین‌دست جنس پارچه را تشخیص داد. باید توجه داشت که رنگ پارچه‌های پنبه‌ای مات‌تر از پارچه‌هایی است که از متریال پلی‌استری تولید شده‌اند و قیمت کمتری نیز دارند. علاوه بر آن براق بودن پارچه‌های نخی می‌تواند یک راه تشخیصی این نوع الیاف باشد. در پارچه‌های خاصیت کشسانی وجود ندارد به همین دلیل در زمان کوتاهی چروک می‌شوند.
مزایا و معایب استفاده از پارچه نخی
پارچه‌های نخی نیز مانند سایر چیزهایی که می‌شناسیم دارای مزایا و معایبی است که در ادامه به شرح آن می‌پردازیم. سازگاری با پوست، تهویه هوا، عدم ایجاد تعرق بالا برای مصرف‌کننده، مچاله نشدن، عدم جذب بوی بد در البسه، ضد آلرژی بودن، خنکی، مقاومت و بالا همراه با کارایی بهینه، لطافت و لکه‌گیری راحت مواردی هستند که در زمره مزایای این نوع پارچه قرار می‌گیرند.
واکنش‌پذیری در مقابل چروک، کپک زدن در فضاهای تاریک، تحلیل بیشتر در هنگام شسته شدن نسبت به پارچه‌های دیگر، به نسبت مرغوب بودن کالا میزانی از رنگ را در هر بار شسته شدن باز پس خواهد داد، برای سفید شدن از اکسیدان استفاده می‌کنند که سبب می‌شود کیفیت کالا کاهش پیدا کند و سرانجام لکه عرق افتادن بر روی لباس نخی از مواردی است که جزو معایب این نوع پارچه به شمار می‌روند.
پارچه الیاف طبیعی و حیوانی
دسته‌بندی کلی الیاف‌های طبیعی این‌گونه بیان می‌کند که الیاف گیاهی و حیوانی دو زیرشاخه این گروه هستند. طبیعتاً پارچه‌های الیاف طبیعی حیوانی از چهارپایانی مانند بز و گوسفند تولید می‌شوند و ممکن است کرم ابریشم، خرگوش و آلپاکا نیز برای تولید این نوع الیاف به کار بروند. پارچه پشم و ابریشمی بر صنعت و تجارت یک کشور تأثیرات فراوانی دارند و از مهم‌ترین الیاف شناخته شده حیوانی می‌باشند. الیاف طبیعی به دلیل سازگاری با انسان مزیت‌های بسیاری نسبت به نمونه‌های مصنوعی دارند و توصیه می‌شود که برای تولید انواع البسه از این پارچه استفاده گردد.
پارچه‌های ابریشمی الیاف طبیعی و حیوانی دارند و علاوه بر دوام بالا به‌خاطر وجود پروتئین در آنها، حرارت جذب نمی‌کنند. از ابریشم برای تولید ساخت اشیا منازل و تولید انواع البسه استفاده می‌شود که عمدتاً همگی قیمت بالایی دارند. قابلیت استفاده در همه فصول، عایق بودن و لطافت زیاد، قابلیت کشسانی بالا، چروک نشدن، وزن کم و براق بودن ویژگی‌هایی هستند که ابریشم را برای لباس، به انتخاب مناسبی، مبدل می‌کنند.
کارشناسان برای تشخیص میزان کیفیت کار باید از ذره‌بین برای مشاهده ابریشم استفاده کنند. انواع ابریشم کاربردهای مختلف در صنایع شناخته شده دارند. یکی از این ابریشم‌ها، الیافی است که توسط عنکبوت‌ها ساخته می‌شوند و از مقاومت بالایی برخوردارند به‌گونه‌ای که به‌جرئت می‌توان گفت از فولاد هم محکم‌تر به نظر می‌رسند.
ویژگی پارچه پشمی
گروه دیگری از الیاف‌های طبیعی که در دسته حیوانی قرار می‌گیرند، پارچه‌های پشمی هستند. تولید پارچه‌های پشمی با استفاده از الیاف طبیعی صورت می‌گیرد که هم جذابیت دارند و هم از دوام بالایی برخوردارند. الیاف پشمی در برابر پارگی و خراب‌شدن با خاک مقاومت بسیاری دارند و در هنگام شسته شدن نیز چروک نخواهند شد. دوام و کیفیت بالای این پارچه یک مؤلفه متمایزکننده برای این نوع پارچه به شمار می‌رود.
سابقه استفاده از پارچه‌های پشمی به 12 هزار سال قبل بازمی‌گردد؛ برای تولید الیاف طبیعی پشمی علاوه بر پشم گوسفندان، از پشم بزها نیز برای تولید ژاکت‌های قهرمان‌ها استفاده می‌کنند. پارچه‌های پشمی از رایج‌ترین پارچه‌ها در صنعت نساجی هستند و بیش از سایرین، عرضه می‌شوند و به فروش می‌رسند. البته باید گفت که قیمت پارچه‌های پشمی نسبت به پارچه ابریشمی ارزان‌تر است.
الیاف معدنی
ابتدای مطالب درباره پارچه درباره دسته‌های مختلف آنها توضیحاتی ارائه شد، در ادامه به الیاف معدنی و کاربردهای آنها پرداخته می‌شود. در توضیحات درباره الیاف معدنی سعی بر آن است که یک چشم‌انداز جامع برای مصرف‌کنندگان ایجاد شود تا علاوه بر کسب آگاهی در این باره به خرید و انتخاب مشتریان نیز کمک شود.
الیاف معدنی یکی از زیرمجموعه‌های الیاف طبیعی است که به دلیل کارایی‌های خاصی که دارند، در صنعت از اهمیت زیادی برخوردار خواهند بود. به دلیل منبع معدنی این الیاف می‌توان گفت که به‌صورت الیاف عادی قابل‌دسترسی نیستند و باید در کارخانه و طی فرایندهای خاص به الیاف تبدیل شوند.
همان گونه که از عنوان این الیاف، مشخص است استخراج از معادن منجر به تولید چنین الیافی می‌شود. علاوه بر معادن متعدد برای تولید این نوع الیاف، نمک‌های معدنی و نیز نوع غیرآلی آن از منابع باارزش، به‌دست‌آمدن الیاف معدنی خواهند بود. مهم‌ترین الیاف‌های شناخته شده که برای صنایع گوناگون به کار برده می‌شوند عبارت‌اند از: الیاف آلی، شیشه‌ای، پنبه نسوز و الیاف فولادی.
کاربرد الیاف معدنی
بالطبع الیافی که از معادن استخراج شده و فرایندهایی خاص بر روی آنان انجام می‌شود، از کارایی بسیاری برخوردار است. مهم‌ترین کاربرد یک الیاف معدنی با نام آزبست شناخته می‌شود که مردم آن را با نام پنبه نسوز یا پنبه کوهی می‌شناسند. مرغوب‌ترین پارچه‌های ضد آتش از همین الیاف ساخته می‌شوند که رایج‌ترین کاربرد آن به شمار می‌روند.
ترکیبات شیمیایی که برای ساخت پارچه‌های ضدحریق در لابراتوار به کار می‌رود، فرمولی مرکب از سیلیکات منیزیم و سیلیکات آلومینیوم می‌باشد. این متریال از معادن موجود در کشورهای ایتالیا، استرالیا و آمریکای جنوبی به دست می‌آید که استخراج آن به‌صورت توده‌هایی به رنگ سفید و طویل است؛ توده‌های به‌دست‌آمده پس از ورود به کارخانه طی عملیات‌های خاصی به الیاف قابل‌استفاده تبدیل می‌شوند که به‌صورت گسترده در نساجی کاربرد دارند.
یک عنوان دیگر به الیاف‌های معدنی یا همان آزبست‌ها اختصاص داده شده است که به کانی نامهربان شهرت دارد و وجه تسمیه این نام بافت باارزش این الیاف است. استفاده از الیاف معدنی که توسط کانی نامهربان تولید شده، برای ساخت و دوخت صنایعی که تجهیزات ایمنی دارند، پرکاربرد خواهد بود.
بهترین و سودمندترین کاربرد برای استفاده از آزبست، دوخت لباس آتش‌نشان‌ها است تا بتوان کمترین میزان حرارت و سوختگی برای آنها به ارمغان آورد. الیاف معدنی بعد از پشت سر گذاشتن مراحل مربوط به قابل‌استفاده شدن، به یک صنعت نساجی خاص سپرده خواهند شد تا در تولید محصولات خود از آن استفاده کند.
سخن آخر 🗨️
انواع پارچه با توجه به مصرف گسترده‌ای که در صنعت دارد طرفداران زیادی پیدا کرده است انواع پارچه کاربرد و مزایای خاص خود را دارند یکی از ویژگی‌های متمایز کننده انواع پارچه عدم واکنش پذیری آن با اشعه ماورا بنفش است همچنین سازگاری که با پوست انسان دارند سبب استفاده راحت از آن می شود.
〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰
📝امیدواریم که این مقاله برای شما مفید بوده باشد نظرات و تجربیات خود را از خواندن این مقاله از طریق کامنت با ما به اشتراک بگذارید .📝
〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰〰
بروزرسانی 5.10.00